Gmach główny Muzeum Tatrzański. Krótka historia

Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem, choć istniało już od 1888 roku, z biegiem lat coraz bardziej rozwijało swoją działalność i zasób zbiorów, nie miało szczęścia do stałej siedziby. Powiększające się kolekcje muzealne oraz potrzeba ich ekspozycji skłaniały założycieli Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego do planowania oraz podejmowania prób realizacji projektu nowej siedziby.

Autorem koncepcji architektonicznej nowego gmachu był Stanisław Witkiewicz i to ona była podstawą dla krakowskiego architekta Franciszka Mączyńskiego do wykonania projektu technicznego. Koncepcja murowanego budynku w stylu zakopiańskim powstała w 1913 roku i jeszcze w sierpniu tego roku odbyło się uroczyste poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę nowego budynku. Początkowo budowa przebiegała dość szybko, ale wybuch I wojny światowej pokrzyżował plany i znacznie opóźnił prace (budowa została przerwana aż na 4 lata). Towarzystwo otrzymywało wsparcie finansowe z różnych źródeł, jednym z istotniejszych była pożyczka od Marii Skłodowskiej-Curie, siostry Bronisławy Dłuskiej (pierwsza polska ginekolog, działaczka niepodległościowa i społeczna, która wraz z mężem Kazimierzem, byli na początku XX wieku znaczącymi postaciami Zakopanego). To dzięki niej prace zostały wznowione w 1918 roku. Do zakończenia budowy przyczynił się Juliusz Zborowski, pierwszy dyrektor Muzeum Tatrzańskiego. Po wieloletnich trudach gmach główny Muzeum Tatrzańskiego został otwarty 23 lipca 1922 roku. Wówczas mieściły się w budynku dwie ekspozycje: etnograficzna (na parterze) i przyrodnicza (na I piętrze). Gmach Muzeum Tatrzańskiego stał się także centrum naukowym badaczy zajmujących się tematyką związaną z Podhalem i góralszczyzną. Obiekty prezentowane na wystawach pochodziły z darowizn oraz zbiorów własnych, należały do nich zbiory Tytusa Chałubińskiego, Marii i Bronisława Dembowskich czy Zygmunta Gnatowskiego.

Gmach główny Muzeum Tatrzańskiego był ostatnim budynkiem zaprojektowanym przez Stanisława Witkiewicza w stylu zakopiańskim.

Gmach główny dziś

Przez ostatnie dwa lata gmach główny Muzeum Tatrzańskiego był nieczynny z powodu remontu. Budynek został oddany gruntownym pracom budowlanym i restauratorskim. Największymi zmianami, które nastąpiły w budynku podczas remontu były prace w przyziemiu, gdzie powstały sale konferencyjne i edukacyjne oraz na II piętrze, gdzie dawną przestrzeń biurową przerobiono na salę wystaw czasowych. W budynku pojawiła się przeszklona winda oraz przestrzeń kawiarniana. W odświeżonych pomieszczeniach trwają aktualnie prace nad aranżacją nowych wystaw: historyczno-etnograficznej oraz przyrodniczej. Dzięki pracom przeprowadzonym w ramach Funduszy Europejskich budynek Muzeum Tatrzańskiego zyskał nowe życie i już wkrótce będzie cieszyć się obecnością zwiedzających.

100-lecie i jubileuszowe Tatrzańskie Musealia

W ramach 100-lecia gmachu głównego odbyły się Tatrzańskie Musealia – Festiwal Muzeum Tatrzańskiego. Wszystkie zakopiańskie i poza zakopiańskie filie muzeum tętniły tego dnia życiem, odbywały się ciekawe warsztaty, zajęcia edukacyjne i spotkania. Jednym z głównych wydarzeń było otwarcie pierwszej wystawy czasowej Malarstwo na szkle/czysta forma w nowo wyremontowanym budynku gmachu głównego, która jest udostępniona do zwiedzania od niedzieli 31 lipca. W ramach Musealiów odbyła się także uroczysta gala, podczas której zostały wręczone odznaczenia najbardziej zasłużonym pracownikom Muzeum Tatrzańskiego. Punktem kulminacyjnym wydarzenia był koncert Orkiestry Kameralnej Filharmonii Krakowskiej. W odświeżonych wnętrzach gmachu głównego wybrzmiały utwory Szymanowskiego, Karłowicza, Kilara i Góreckiego.

Aktualnie w gmachu głównym jest udostępniona dla zwiedzających wystawa Malarstwo na szkle/czysta forma, którą można zobaczyć do listopada. Na wystawie prezentowanych jest 250 odresturowanych obrazów malowanych na szkle oraz kilkanaście prac polskich formistów. Wystawa jest czynna od środy do poniedziałku, w środy można odwiedzić muzeum od godz. 12 do godz. 20, natomiast od czwartku do poniedziałku od godz. 10 do godz. 18. Bilet wstępu kosztuje 8 zł (ulgowy) oraz 12 zł (normalny).

Muzeum Tatrzańskie na lato

Warto pamiętać, że oprócz gmachu głównego przy Krupówkach, Muzeum Tatrzańskie to także pięć innych filii znajdujących się w Zakopanem oraz cztery filie w sąsiednich miejscowościach. Do zwiedzania udostępnione są:

• Willa Koliba (Muzeum Stylu Zakopiańskiego) przy ul. Kościeliskiej,
• Chałupa Gąsieniców Sobczaków na Drodze do Rojów,
• Galeria Sztuki w willi Oksza przy ul. Zamoyskiego,
• Galeria Władysława Hasiora przy ul. Jagiellońskiej.

Poza Zakopanem zapraszamy do:

• Zagroda Bafiów w Chochołowie,
• Zagroda Korkoszów w Czarnej Górze,
• Zagroda Sołtysów w Jurgowie,
• Dwór Tetmajerów w Łopusznej.

Zachęcamy do zapoznania się z oferta edukacyjną przygotowaną dla dzieci na czas wakacji, część zajęć odbywa się w gmachu głównym w nowej sali edukacyjnej, w willi Koliba, w Galerii Władysława Hasiora oraz w willi Oksza.