Muzeum Ziemi Sądeckiej Nowy Sącz
ul. Jagiellońska 56, 33-300 Nowy Sącz
Region turystyczny: Beskid Sądecki i Niski
tel. +48 184437865
Kiedy zwiedza się Sądecki Park Etnograficzny, będący częścią muzeum widać, jak na ziemi nowosądeckiej przenikały się kultury, religie i narodowości. Stoją tu kościoły trzech wyznań, domu i zagrody Lachów i Górali Sądeckich, Pogórzan, Łemków, Niemców i Cyganów. Jest i dwór i szkoła. Kiedy zajrzy się do pobliskiego Miasteczka Galicyjskiego, które jest repliką zabudowy przyrynkowej z końca XIX wieku, obejrzymy ratusz, dwór szlachecki, domy mieszczańskie, karczmę i strażacką remizę.
Historia zbiorów, które dziś eksponowane są w muzeum jest długa. Pokazuje jednak, że już w XIX wieku zaczęto gromadzić pamiątki z przeszłości, wiedząc, jak są ważne. Kiedy w 1896 r. Józef Wieniawa-Zubrzycki przeznaczył swój dom przy ul. Jagiellońskiej na siedzibę biblioteki miejskiej i muzeum, liczono, że właśnie tam trafią. Tak się nie stało. Do pomysłu powrócono po zakończeniu I wojny światowej i ostatecznie zbiory muzealne udostępniono 12 sierpnia 1938 roku. Jednak już w kolejnym roku, w obliczu okupacji niemieckiej, część najcenniejszych obiektów została ukryta przez mieszkańców. W styczniu 1945 roku wybuch składu amunicji obrócił w ruinę zamek wraz z pozostałymi muzealiami. Muzeum reaktywowano w 1946 roku, powoli też zaczęto odnawiać kolekcje. Powstawały kolejne oddziały, jak Dom Gotycki, Galeria Marii Ritter czy Sądecki Park Etnograficzny.